Bağımlı bireyler tarafından kullanılan en yaygın kullanılan cümle sıralaması yapılsaydı, mutlaka bu cümle kazanırdı: “İstediğim zaman bırakabilirim.”
Bağımlı bireyleri gözlemlemiş olan herkes sayısız kez “bırakma girişimlerini” ve birçok kez “kesin karar” aldıklarını bilir.Bu durum saatlerce, günlerce veya haftalarca sürebilir. Ancak genelde, çok geçmeden aktif bağımlılık yeniden başlamakta ve bu durum bir kısırdöngü halini almaktadır.
Kesin bir gerçek varsa o da bağımlı bireyler istedikleri zaman bırakamazlar. Başkaları bunu kolaylıkla görebilir ancak bağımlı kişi bunu göremez.
“Aile bireyleri ve arkadaşları “Nasıl olur da göremez? Hala kendine zarar verdiğinin farkında değil mi?” ifadelerini kendi aralarında tartışırlar. Ama birey bunu algılayamaz.
Bağımlı bireylerin kendi düşünme bozuklukları tarafından esir alındığını ve onların kurbanı olduklarını fark etmelerinin önemini ne kadar anlatsam azdır. Bunu anlayamazsak, bağımlı bireyle çalışırken hüsrana uğrayabilir veya öfkelenebiliriz.
Bağımlı düşünmede inkar etme, bahane bulma ve yansıtma vardır. Her ne kadar bağımlılık tedavisini bilenler kadar bu özelliklerinin bağımlılılarda görülme sıklığının farkında olsalar da bunları daha ayrıntılı olarak incelememiz için iyi bir nedenimiz var.
Bağımlılığın aşamalı olarak ortadan kaldırılması, iyileşmekte olan bağımlının ilerleme kaydetmesinde püf noktadır.
Psikoz ile nevroz arasındaki fark psikoloji literatüründe şu şekilde anlatılır:
Psikotik, “İki kere iki beştir” derken nevrotik, “iki kere iki dört eder ve ben buna dayanamıyorum” der.
Bağımlı olmayan kişi iki kere ikinin dört olduğunu kabul eder ve çok fazla zorluk çekmeden buna uyum sağlayabilir. Bağımlı birey de zaman zaman iyi uyum sağlayabilir.
Ancak kimyasallar bazı zamanlar kişiyi psikoz, bazı zamanlar nevroz durumuna sokabilir. Gerçek dünya katlanılamaz olduğu zaman, aktif bağımlı ne uyum sağlayabilir, ne de hayallerle uzaklaştırılabilir.
Bağımlılıktan gerçek anlamda kurtulmak ve iyileşmek, perhiz yapmaktan daha fazlasını gerektirir.
Uzm. Klinik Psk. Melisa Burçin Oral